(Poging tot) doodslag in het verkeer

Ook in het verkeer kan sprake zijn van opzettelijk handelen waardoor een ander om het leven komt of zwaar lichamelijk letsel oploopt. Van opzet kan sprake zijn als een verdachte doelbewust een ander probeert aan te rijden, maar ook (onder omstandigheden) wanneer zijn rijgedrag zo gevaarlijk was dat hij daardoor welbewust de aanmerkelijke kans op de koop heeft toegenomen dat hij een ander zou kunnen aanrijden.

Wij bespreken een aantal situaties uit de jurisprudentie.

Inrijden met de auto op een ander

Bij het inrijden met de auto op een ander of een andere auto kan al sneller het opzet worden aangenomen, tenzij het gebeurde met lage snelheid of de verdachte nog uitweek dan wel dat een aanrijding.

• Inrijden op andere auto (HR 4 december 2007, LJN: BB7075)
• Inrijden op agent (HR NJ 1951, 475)
  “De automobilist die bewust een kans in het leven roept om een ander omver te rijden en dan naar redelijke verwachting van het leven te beroven (zo hachelijk dat levensberoving alleen voorkomen kan worden door opzij te springen) en blijkens zijn doorrijden blijft aanvaarden”.
• Inrijden op verkeersregelaar Ikea (HR 8 november 2011, LJN: BT1857)
  – snelheid slechts 8 km/u
  – later snelheid 22 km/u op motorkap en toen abrupt remmen
• Afschudden van een man die boven op de auto ligt door met hoge snelheid slingerende bewegingen te maken (HR NJ 2001, 241).
• Zonder rijbewijs en roekeloos rijden, waarna op agent wordt ingereden (Hof ‘s-Hertogenbosch, 30 augustus 2011, LJN: BR6182).

Remmen bij bumperkleven

Het bij hoge snelheid remmen om een bumperklever af te schrikken levert voorwaardelijk opzet op (HR 20 januari 2004, LJN: AM2526).

Opzettelijke aanrijding

Bij een opzettelijke aanrijding, is eigenlijk altijd al wel voldaan aan het opzetvereiste;

• Na irritaties rijdt autobestuurder tegen motorrijder aan (Hof Leeuwarden, 4 mei 2007, LJN: BI3137).

Gevaarlijk rijgedrag

Onder omstandigheden kan bij zeer gevaarlijk rijgedrag het opzet op de dood van overige verkeersdeelnemers worden aangenomen.

• met zware terreinauto, met hoge snelheid door bebouwde kom, onder invloed (HR 17 februari 2004, LJN: AN9360
• met zware Dodge Ram en snelheid van 147 km/u  binnen de bebouwde kom, bij nat wegdek (Rb Rotterdam, 16 september 2010, LJN: BN7279)
• Hof ‘s-Hertogenbosch, 27 juni 2006, LJN: AX9360
• Drukke weg, oversteekplaats, geen rijbewijs, alcohol, gevaarlijk/stoer rijden, door regen glad wegdek, te hard rijden, telefoneren (HR 17 maart 2009, LJN:BH6219).
• Beginnend bestuurder, rijbewijs ongeldig, alcohol, extreem hoge snelheid, door rood rijden, in de slip raken (ECLI:NL:RBZWB:2013:8101).

I.c.m. geen hulp verlenen

Bevestiging van het voorwaardelijk opzet kan ook gevonden worden in de omstandigheid dat verdachte de plaats van het ongeval heeft verlaten, terwijl hij een klap had gehoord en vervolgens de voorruit naar binnen heeft zien komen en wist ‘iets’ geraakt te hebben en niets heeft ondernomen om te bewerkstelligen dat eventuele slachtoffers hulp zou worden geboden (Hof ‘s-Hertogenbosch, 5 oktober 2007, LJN:BB4874, met in cassatie: HR 17 maart 2009, LJN:BH6219 en Hof Arnhem 17 februari 2002, LJN: AF2052).

Achtervolging

Wanneer een verdachte verklaart tijdens een achtervolging kostte wat het kost aan de politie te willen ontkomen, wordt het voorwaardelijk opzet ook al snel aangenomen.

• Achtervolging met spookrijden (HR 5 december 2006, LJN: AZ1668)
  Voorwaardelijk opzet werd wel aangenomen in een achtervolgingssituatie waarbij de verdachte bewust als spookrijder de snelweg was opgereden, en met 100 km/u over een afstand van 2,5 km afwisselend over de rijbaan en de vluchtstrook was gaan rijden, waardoor het overige verkeer moest uitwijken. Na de aanhouding verklaarde de verdachte bovendien het kicken te vinden om tegen het verkeer in te rijden
• Stomdronken door rood, om aan controle politie te ontkomen (HR 10 februari 2009, LJN: BG6631)
  Ook in deze zaak kwam de Hoge Raad tot voorwaardelijk opzet voor doodslag. Door de rijstijl heeft de Hoge Raad aangenomen dat de verdachte bereid was om zichzelf en zijn vriendin aan dodelijk letsel bloot te stellen.